02
сентябрь
2022
1 ҚЫРКҮЙЕК – БІЛІМ КҮНІ!
1 қыркүйек - бүкіл балаларының мерекесі. «Өйткені, бұл күні барлық калалар мен ауылдарда тұратын кішкентай бүлдіршіндер сөмкелері мен кітаптарын алып, тұңғыш рет класс есігін ашу үшін томпаңдап, мектепке бара жатады!»
Еліміздің әрбір балақаны үшін мектепте орын дайын тұрады. Бізде барлық баланың оқып, білім алуына қақысы бар. Мұның бер жағында: олар оқуға міндетті. Егер олар оқып білім алмаса, онда не болар еді дейсіңдер ғой?
Оқу қонбаған кісі үй салса - қабырғалары құлап қалар еді.
Теңізші болса - кемесін қайраңга тіреп қарап отырар еді.
Тігінші болғысы келсе - тіккен киімінің жеңі желкесіне, жағасы етегіне кетіп, жұртқа мазақ болар еді.
Сен өміріңде қандай да бір арманыңды жүзеге асыру үшін: болат балқытып, адамдарды ажалдан арашалығың келсе, комбайнды астықты алқапта жүздіріп, самолетті, көгілдір аспанда самғатқың келсе, заводтарда машиналар жасап, орманды ойып сәнді қала орнатқың келсе, онда ең алдымен оқуың қажет! Мамандық атаулыға апарар жол мектептен басталады.
Мектеп білімін игеру де оңай емес. Кейде кітап оқуға зауқың соқпай, одан да серуендегің, ойнағың, телевизор көргің келеді. Әнеки, мектеп дәл осы сәттегі көңілің ауған істі жасауға емес, тиянақты істі тындыруға, қажырлылықпен оқи білуге үйретеді.
Мектепте 11 класс бар. Бұл шексіз білім биігіне апарар алғашқы 11 баспалдақ іспетті. Әр баспалдаққа шығып, өрлеген сайын айналаң айқын көріне бастайды. Бірақ мектеп сегіз жылдық немесе он бір жылдык деп аталғанмен оның сошы класын білімнің соңғы баспалдағы екен деп ұқпаған жөн.
Көптеген балалар сегіз жылдықтан соң ПТУ-ға - кәсіптік-техникалық училищелерге түсіп, мектепте алатын білімге қоса, арнаулы білімді - жұмысшы мамандығын игереді. Ал жұмысшылардың да өз баспалдақтары - разрядтары болады. Жұмысшы шеберлігі артқан сайын оның разряды да жоғарылай бермек, ең алдымен - 1-, одан соң - 2-, ал одан кейін - 3-, 4-, 5-, ең соңында - 5-разряд беріледі. Жұмысшы өз мамандығын одан әрі жетілдіре берсе, онда шебер атанады, демек ол да білімнің тағы бір баспалдағына шықты деген сөз.
Ал енді дәрігер, инженер, агроном болғандар әрі қарай оқымай ма? - Оқиды, әрине, оқиды! Дәрігер-хирург оқымаса кеше ғана мүмкін емес деген операцияны жасауы, жаңа аппараттарды меңгеруі мүмкін болмас еді. Агроном жаңа тыңайтқыштың өзіндік касиетін, өсімдіктің жаңа тұқымын өсірудің тәсілін де білмес еді. Ал мұғалім ше?! Ол өзгелерді оқытып қана қоймай, өзі де тынбай оқуға тиісті. Өйтпесе өмірден мүлде калып қояр еді. Айталық, мектепке компьютер - программалық қондырғысы бар электрл і-есептеу маши насын әкелді делік. Егер мұғалім осынау ақылды машиналардың «тілін» өзі білмесе, онымен жұмыс істеуді шәкірттеріне қалай үйретпек?
Тіпті төрткіл дүниенің қыр-сырын түгел біледі дейтін профессор, академик, әлемге аты әйгілі ғалымдар да оқып-үйренуден жалықпайды-ау. Бір сөзбен айтқанда, еңбектеген жастан еңкейген кәріге дейін өз білімдерін толықтырып, оқи беруге тиіс.
Сондықтан да 1 кыркүйек - мектеп оқушыларының ғана емес, әр түрлі жастагы кез келген мамандық иесінің, бүкіл халқының мерекесі. Сол себепті, ол Білім күні деп аталады. Білім күні жылына бір-ақ рет өткізіледі. Ал білім жыл он екі айдың барлық 365 күн бойына, тіпті бүкіл ғұмыр бойына жиналады. Мектеп босағасын тұңғыш аттаған бүлдір- шіндерге ұстаздары дәл осы туралы әңгімелейді. Балалардың - мектепте көптеген пәндерді математиканы, табиғат тануды, сурет салып, ән айтуды оқып үйренулеріне тура келеді.
Сөйтіп, қоңырау күмбірлеп, сабақ та басталды.
Еліміздің әрбір балақаны үшін мектепте орын дайын тұрады. Бізде барлық баланың оқып, білім алуына қақысы бар. Мұның бер жағында: олар оқуға міндетті. Егер олар оқып білім алмаса, онда не болар еді дейсіңдер ғой?
Оқу қонбаған кісі үй салса - қабырғалары құлап қалар еді.
Теңізші болса - кемесін қайраңга тіреп қарап отырар еді.
Тігінші болғысы келсе - тіккен киімінің жеңі желкесіне, жағасы етегіне кетіп, жұртқа мазақ болар еді.
Сен өміріңде қандай да бір арманыңды жүзеге асыру үшін: болат балқытып, адамдарды ажалдан арашалығың келсе, комбайнды астықты алқапта жүздіріп, самолетті, көгілдір аспанда самғатқың келсе, заводтарда машиналар жасап, орманды ойып сәнді қала орнатқың келсе, онда ең алдымен оқуың қажет! Мамандық атаулыға апарар жол мектептен басталады.
Мектеп білімін игеру де оңай емес. Кейде кітап оқуға зауқың соқпай, одан да серуендегің, ойнағың, телевизор көргің келеді. Әнеки, мектеп дәл осы сәттегі көңілің ауған істі жасауға емес, тиянақты істі тындыруға, қажырлылықпен оқи білуге үйретеді.
Мектепте 11 класс бар. Бұл шексіз білім биігіне апарар алғашқы 11 баспалдақ іспетті. Әр баспалдаққа шығып, өрлеген сайын айналаң айқын көріне бастайды. Бірақ мектеп сегіз жылдық немесе он бір жылдык деп аталғанмен оның сошы класын білімнің соңғы баспалдағы екен деп ұқпаған жөн.
Көптеген балалар сегіз жылдықтан соң ПТУ-ға - кәсіптік-техникалық училищелерге түсіп, мектепте алатын білімге қоса, арнаулы білімді - жұмысшы мамандығын игереді. Ал жұмысшылардың да өз баспалдақтары - разрядтары болады. Жұмысшы шеберлігі артқан сайын оның разряды да жоғарылай бермек, ең алдымен - 1-, одан соң - 2-, ал одан кейін - 3-, 4-, 5-, ең соңында - 5-разряд беріледі. Жұмысшы өз мамандығын одан әрі жетілдіре берсе, онда шебер атанады, демек ол да білімнің тағы бір баспалдағына шықты деген сөз.
Ал енді дәрігер, инженер, агроном болғандар әрі қарай оқымай ма? - Оқиды, әрине, оқиды! Дәрігер-хирург оқымаса кеше ғана мүмкін емес деген операцияны жасауы, жаңа аппараттарды меңгеруі мүмкін болмас еді. Агроном жаңа тыңайтқыштың өзіндік касиетін, өсімдіктің жаңа тұқымын өсірудің тәсілін де білмес еді. Ал мұғалім ше?! Ол өзгелерді оқытып қана қоймай, өзі де тынбай оқуға тиісті. Өйтпесе өмірден мүлде калып қояр еді. Айталық, мектепке компьютер - программалық қондырғысы бар электрл і-есептеу маши насын әкелді делік. Егер мұғалім осынау ақылды машиналардың «тілін» өзі білмесе, онымен жұмыс істеуді шәкірттеріне қалай үйретпек?
Тіпті төрткіл дүниенің қыр-сырын түгел біледі дейтін профессор, академик, әлемге аты әйгілі ғалымдар да оқып-үйренуден жалықпайды-ау. Бір сөзбен айтқанда, еңбектеген жастан еңкейген кәріге дейін өз білімдерін толықтырып, оқи беруге тиіс.
Сондықтан да 1 кыркүйек - мектеп оқушыларының ғана емес, әр түрлі жастагы кез келген мамандық иесінің, бүкіл халқының мерекесі. Сол себепті, ол Білім күні деп аталады. Білім күні жылына бір-ақ рет өткізіледі. Ал білім жыл он екі айдың барлық 365 күн бойына, тіпті бүкіл ғұмыр бойына жиналады. Мектеп босағасын тұңғыш аттаған бүлдір- шіндерге ұстаздары дәл осы туралы әңгімелейді. Балалардың - мектепте көптеген пәндерді математиканы, табиғат тануды, сурет салып, ән айтуды оқып үйренулеріне тура келеді.
Сөйтіп, қоңырау күмбірлеп, сабақ та басталды.